Gamelan, Seni Warisan Bangsa.....

GAMELAN merupakan sejenis alat muzik tradisional warisan budaya yang banyak ditemui di seluruh Nusantara. Gamelan berasal daripada perkataan gamel (Jawa Kuno) yang bermakna bermain, dipukul atau palu untuk menghasilkan bunyi-bunyian.

Seni gamelan Melayu di Malaysia dipercayai berasal dari kerajaan Riau-Lingga di Johor dan seterusnya diperkenalkan di Pahang dan akhir sekali ke Terengganu. Skill yang digunakan dalam gamelan melayu ialah pentatonic slendro. Gamelan dikasifikasikan sebagai idiofon dan tergolong dalam genre tradisi.

Alat-alat muzik gamelan melayu terdiri daripada 7 alat utama. Iaitu Bonang, Gambang, Saron Pekin, Saron Barong, Kenong, Gendang dan Gong. Not dalam gamelan adalah
1, 2, 3, 5, 6, i = B flet, C, D, F, G, B flet


BONANG

Bonang juga dikenali sebagai Keromong dan diperbuat daripada campuran tembaga dan timah (perunggu). Terdapat dua jenis bonang iaitu Bonang Barung dan Bonang Penerus. Kedua-duanya terdiri dari 10 gong kecil yg disusun dalam dua barisan. Baris atas dipanggil sebagai Lanang (lelaki dalam bahasa jawa) dan baris bawah dipanggil sebagai Wedok (perempuan dalam bahasa jawa). Ia berbeza dari segi saiz dan pic dimana penerus mempunyai saiz yang lebih kecil dan pic yang lebih tinggi berbanding Barung. Bonang berfungsi untuk memainkan melodi dalam satu-satu lagu. Teknik yang digunakan dalam bonang ialah teknik serentak, bertingkah dan berbunga.

GAMBANG

Gambang pula terdiri daripada 17 hingga 21 bilah-bilah kayu yang disusun mengikut pic yang dikehendaki dan diatur di atas kotak kayu yang berfungsi sebagai kotak gema. Ia menyerupai Xylophone. Gambang dimainkan dengan menggunakan dua alat pengetuk yang berbentuk bundar dengan tangkai pemegang dibuat dari tanduk kerbau yang dikecilkan sehingga dapat melentur.

SARON PEKING

Saron Pekin juga dikenali sebagai Saron penerus. Peranannya menggandakan melodi pokok dimana ia di ketuk sebnayak 2 kali. Terdiri daripada bilah-bilah yang kecil dan tebal yang diperbuat daripada perunggu. Teknik yang digunakan ialah teknik pendam dan tingkah (bersama-sama Saron Baron). Alat penukulnya diperbuat daripada tanduk kerbau. Berbeza dengan Saron Baron, Saron Peking mempunyai pic yang tinggi.

SARON BARONG

Saron Barong terdiri dari bilah yang nipis dan lebar. Diperbuat daripada perunggu dan penukulnya pula daripada kayu yang lembut. Teknik yang digunakan ialah teknik pendam dan tingkah (bersama-sama Saron Baron). Berbeza dengan Saron Peking, Saron Baron mempunyai pic yang rendah dan diketuk sekali.

KENONG

Kenong juga dikenali sebagai alat kolotomik atau penentu fasa. Kenong diperbuat dari perunggu dan diketuk sekali di hujung setiap fasa/frame lagu. Ia seperti gong, tapi dalam saiz yang kecil sedikit dan diletakkan seperti bonang.

GONG
Gong gamelan terbahagi kepada dua iaitu gong agung dan gong suwukan. Gong agung diperbuat daripada perunggu dan menerbitkan suara overtune.

GENDANG

Gendang adalah sebagai penyokong irama dalam esemble gamelan melayu, merupakan jenis Gendang muka dan berbentuk seperti tempayan. Permukaan besar direnggangkan dengan belulang lembu manakala permukaan kecil dengan belulang kambing.

Dahulu, Gamelan banyak dimainkan ketika adat istadat di istana raja. Namun pada hari ini, gamelan dimainkan di majlis-majlis rasmi seperti konvokasyen, perasmian sesuatu acara serta di majlis perkahwinan. Lagu yang dimainkan juga bukan sekadar lagu tradisional sahaja. Lagu-lagu kontemporari juga boleh diperdengarkan melalui alatan gamelan.

Untuk mengetahui bagaimana gamelan dibuat, bolehla pergi ke link dibawah:

Perusahaan Gamelan